Ayrık diş yani bir diğer adı ile seyrek diş hâli, diş hekimliğinde “diastema” olarak adlandırılmaktadır. Dişlerin konum olarak aralarında boşluk, ayrıklık anlamına gelir. Populasyonda görülme sıklığı ortalama %20’dir. Bölgesel, sadece iki diş arasında görülebildiği gibi tüm dişlerde de izlenebilir. Bu durum ise “polidiastema” olarak adlandırılır.
Ayrık diş hâli, genetik geçiş ile aktarılabilir veya ileri yaşlarda diş eti problemleri, parafonksiyonel alışkanlıklar nedeniyle görülebilir. İstenirse, gelişen estetik tedavi yöntemleri sayesinde gayet başarılı bir şekilde boşluklar kapatılabilmektedir.
Estetik olarak değerlendirdiğinde, ayrıklığı bulunmayan ve nizami sıralı dişler; estetik algıya daha uygundur. Diş ayrıklığı bazı kişiler için sorun teşkil etmezken, bazıları bu durumdan rahatsızdır ve tedavi arayışındadır. Tedavi yöntemlerinin gelişmesi ve uygulamaların hem estetik hem kolay sonuç vermesi sayesinde, diastema kapatma, gülüş tasarımı tedavileri talep görmektedir.
Diş Ayrıklığı Neden Olur?
Diş ayrıklığının oluşmasında genetik geçişten, çevresel etkenlerden ve diş eti sağlık problemlerinden bahsedebiliriz. Erken yaştaki diş aralığının çoğunlukla nedeni genetik geçiştir ve bu duruma farklı aile bireylerinde de karşılaşılır. Sonradan oluşan diastaemalar ise; diş eti problemlerine bağlı gelişmiş olabilir. Bir diğer neden ise erken diş kayıplarına bağlı, dişin komşu kontak desteğini kaybetmesidir.
En sık karşılaştığımız ayrıklık üst santral dediğimiz orta iki diş arasındadır. Estetiğe etkisi en büyük olan dişlerdir. Çok yüksek oranda genetik geçişlidir.
Ayrık Diş Tedavi Yöntemleri
- Kompozit Lamina (Bonding)
- Porselen Lamina (Yaprak Porselen)
- Ortodontik Tedavi
Hangi tedavi yönteminin gerekli olduğunun belirlenmesi için analizler yapılmalıdır. Tedavi planlamasının doğruluğu ve beklentiye uygun olması, tedavinin en önemli aşamasıdır.
Hastaya ait şikayetin tam olarak anlaşılması ile başlanır. Röntgen ve model analizi ile de desteklenmesi gerekebilir. Sonuç olarak, şikayetin kaynağı, çözüm yolları, bu tedavilerin avantaj ve dezavantajlı detaylı olarak açıklanır. Yine gerek görülürse, tedaviye hiç başlanılmadan WaxUp ve MockUp olarak adlandırılan işlemlerle, hastaya tedavi sonrası oluşacak görünümün bir demosu gösterilir. Dijital gülüş tasarımı uygulamaları ile de desteklenebilir. Bu şekilde; beklenti – sonuç uygunluğu aranır.
Kompozit Lamina (Bonding)
Estetik diş hekimliği uygulamalarından sıklıkla tercih edilen; bir diğer adı ile bonding uygulamaları, performansı yüksek tedavilerdendir. En büyük önemli avantajları, diş üzerindeki dokulardan aşındırma yapılmadan, anesteziye gerek olmadan uygulanabilmesi, tek seansta bitirilebilmesi, diş renginden ayırt edilemez sonuçlar alınabilmesi gibi sayılabilir.
Özellikle seyrek ve ayrık diş denilen diastemalarda sıklıkla tercih edilmektedir.
Bonding işleminde, estetik olarak geliştirilmiş, dişe renk olarak çok iyi adapte olan kompozitler kullanılır. Detaylı polisaj ve cilalama sonucunda; dişten farksız bir estetik elde etmek mümkündür. İyi cilalanmış restorasyonlar renklenme açısından kıyaslandığında doğal dişler ile aynı sonucu verir.
Tabi ki; yıllık, doğal dişlerin bir bakıma ihtiyacı olduğu gibi, bonding uygulanan hastalarda da bakım ihtimal edilmemelidir.
Normalde diş çürüklerinin tedavi edilmesinde kullanılan beyaz dolgu, kompozit dolgular ile aynı nesil bir materyaldir. Bu tedavi sayesinde dişler genişlik ve boy olarak düzenlenir.
Bir diğer avantaj ise işlemin tek seansta bitirilmesi ve laboratuvar aşamalarının olmamasıdır. Tedaviye uygun kişilerde çok başarılı, yeterli sonuçlar alınabilir.
Tabi ki bu tedavinin uygulanamadığı durumlar da vardır. Nedir? Dişler arası boşluklar kapatılabilecek miktardan fazla ise, dişlerde ciddi madde kayıpları, beklenti materyal uyumsuzluğu varsa tercih edilemeyebilir. Ayrıca kompozit laminalar ile dişlerde ciddi renk değişiklikleri sağlanması zordur. Daimi dişlenmesi olan, her yaştan kişiye uygulanabilir.
Porselen Lamina (Yaprak Porselen)
Porselen lamina, yaprak porselen, lamina diş; isimleri aynı tedaviyi işaret etmektedir. Dişten aşındırma yapılmadan, direkt ölçü alınarak üretilebildiği gibi minimal aşındırma da gerekli olabilir. Bu durum tamamen hastaya, planlamaya ve analize göre belirlenmelidir. İçerikteki materyal cam seramiktir ve kozmetik olarak yüksek estetik sağlanır.
Dişlerin konumu, genişliği, duruş açısı vb. bir çok faktör birlikte değerlendirilir. Çok hassas bir çalışmanın ürünü olan porselen laminalar; 0.1mm, 0.2mm kalınlıklara kadar inebilir. Bu laminalar yine bu konuda özelleşmiş yapıştırıcılar kullanılarak, dişlere yapıştırılır. Bağlayıcılığı yüksek adezivler sayesinde başarılı bir şekilde, uzun yıllar kullanılır.
Belirli miktara kadar çapraşıklığı olan kişilerde, diş ayrılığı (diastema) olanlarda, dişsel kaynaklı olup çözülemeyen diş renklenmelerinde başarıyla uygulanmaktadır.
Diş Teli
Ayrık dişlerin diğer bir çözüm yolu da tel tedavisidir. Klasik veya estetik tel sistemleri ile dişler hareket ettirilebilir. Ayrıca geliştirilen diğer yöntem ise şeffaf plak tedavisidir. Plaklar ile uygun vakalarda tel tedavisi ile aynı sonuçlar alınabilmektedir. Tel tedavisi yaklaşık 12 – 18 aylık bir süreçtir.
Yine tel tedavisi için de diğerlerinde olduğu gibi; detaylı analizler şarttır. Planlanan boşlukların nasıl dağıtılacağı, dişlerin bitim konumlarının ne olacağı ve estetik olarak nasıl bir sonuç vereceği öngörülmeye çalışılır.
Tel tedavisi ile ilgili değerlendirilmesi gereken bir diğer durum “relaps” denilen, tedavi bittikten sonra dişlerin eski yerlerine doğru hareketi yani geri dönüşüdür. İstenilmeyen bir durumdur fakat çeşitli nedenlerden dolayı oluşabilmektedir. Özellikle diastema yani diş ayrıklığı, relaps değeri yüksek bir tedavidir. Ortodontik tedavi sonrası dişlerin arka yüzeyinden geçecek “reteiner” dediğimiz koruyucunun ömür boyu kullanılmalı bile planlanabilir. Diş ayrıklığına ek olarak; kapanış problemleri, okluzal problemler var ise, tel tedavisi ile diğer problemlerin de tedavi edileceği için güzel bir seçenektir. Fakat şahsi kanaatim olarak sadece bölgesel diş ayrıklığı olanlarda, diğer seçenekler tedavi ve idame daha kolay olacaktır.
Ayrık Diş Tedavisi Nasıl Yapılıyor?
Ayrık diş tedavisinde öncelikli olarak, şikayetin ne olduğu, şikayetin oluşma nedeni ve çözümü planlanır. Kişinin estetik beklentisi, sosyal durumu gibi bir çok faktöre göre de hekim ve hasta arasında detaylandırılır. Uygulanabilecek seçeneklere göre öngörülebilen sonuçlar hastalara, dijital ve ağız içinde gösterilebilir. Örneklerin amacı hem karar vermeyi kolaylaştırmak, hem de hastanın beklentisinin görülmesidir. Kompozit lamina (bonding) , porselen lamina (yaprak porselen), diş teli; uygulanan tedavi seçenekleridir.
Ayrık Diş Tedavisi Ne Kadar Sürer?
Ayrık diş tedavisinde müdahale edilecek alan, tedavi türü bu sorunun cevabıdır. Kompozit lamina yani bonding ile tek seansta tedavi biter. Süre olarak yapılacak diş sayısına göre 1-3 saat sürebilir. Porselen laminalarda tedavi süresi yaklaşık 5-7 gün olacaktır. Tel tedavisinde ise bu süre 12-18 ay olarak öngörülür.
Ayrık Diş Tedavi Fiyatı
Diğer diş tedavi yöntemlerinde de olduğu gibi; hekiminiz tarafından detaylı muayene edilmeden ve analiz yapılmadan net olarak belirlenmesi mümkün değildir. İşlem planlanan diş sayısı ve tedavi yöntemi önemlidir. İki dişe bonding uygulaması için ortalama fiyat 900 TL olacağı gibi bu fiyat porselen lamine için 2.500 TL civarında olabilir. Tel tedavisi fiyatı ise diastema dışında var olan problemler de göz önüne alınarak verilmelidir. Tel tedavisi için 5.000 TL den başlayan ücretlerden bahsedilebilir. Farklı kapanış problemleri olup olmadığı veya çift çene tedavi yapılmasına göre de toplam ücret değişecektir. Türk Diş Hekimleri Birliği Rehber Fiyat Tarifesi‘nden alabileceğiniz bilgiler de size rehberlik edebilir, fikir sahibi olabilirsiniz.
