Amalgam dolguyu değiştirmek gerekir mi? Amalgam dolgu sökme protokolü ve fiyatları nasıl? Bunlarda bahsedeceğiz. Peki bu kadar korktuğumuz amalgamın iç yüzü nasıl! Son zamanlarda çok merak edilen amalgam dolgu zararlı mı?
Amalgam Dolgu Nedir?
Amalgam dolgu halk arasında Siyah dolgu, Gümüş dolgu, Cıvalı dolgu olarak da isimlendirilir. Geçmiş yıllarda çok yaygın yapılmasına karşın günümüzde gelişen estetik ve kompozit materyaller nedeniyle kullanımı çok çok azalmıştır. Yaklaşık 10-20 yıl önce yapılmış ve halen düşmemiş, kırılmamış birçok amalgam dolgu halen istikrarlı bir şekilde ağızlardadır. Amalgam dolgu yapısı gereği korozyona uğrar, dentin tübüllerine doğru ilerler ve sızdırmaz bir yapı oluşturur. Amalgam sökümü sırasında bu yüzden daha geniş bir diş dokusu kaldırılması gerekir.
Amalgam Dolgu İçeriğinde Ne Var?
Maddesel olarak metal alaşımı (Gümüş, Kalay, Bakır) ve bu metalleri birbirine bağlayan, sağlam yapının oluşmasını sağlayan Cıvadan oluşur. Gümüş, Kalay, Bakır doğadaki birçok metal gibi Cıva ile birleşir. Oransal olarak yaklaşık %50’lik kısım Cıvadır.
Amalgam Dolgu Değişimi
Amalgam Dolgu İçindeki Cıva Zararlı mıdır?
Cıva tek başına düşünüldüğünde toksik; canlı organizmaya zararlı bir maddedir. Fakat Bakır, Gümüş ve Kalay metalleri ile birleştiğinde kimyasal yapısı değişerek; yeni, dayanıklı bir ürün oluşur. Karakteristik özellikleri saf haline göre değişir.
Amalgam Zararlı mı?
Kullanım sürecinde; çiğneme ve öğütme işlemlerinde açığa çıktığı bahsedilen cıva miktarı, beslendiğimiz yiyeceklerden, sudan ve havadan aldığımız miktar ile kıyaslanır. Sonuçlarda dolgu kaynaklı vücuda alınan cıva ya bağlı oluşan zarar; gıdalardan aldığımıza göre çok daha düşüktür. Halk arasında siyah dolgu olarak bilinen bu dolguların zararlı olduğu, vücutta birçok hastalığa neden olduğu konuşulsa da bilimsel olarak kanıtlanmış bir sonuç yoktur.
Günümüzde diğer dolgu materyallerindeki gelişime karşısında Amalgam dolguya ihtiyacımız kalmasa da bilimsel olarak kanıtlanmamış bir materyal için zararlı demek mümkün değildir.
Cıva zehirlenmesi; maruz kalınan cıva dozuna, süresine, şekline ve civanın bulunduğu yapıya göre değişir. Doğada salınan cıva; sulara geçip deniz canlıları ve balıkları etkiler; balıklardan besin zincirine girdikten sonra insana kadar ilerler. Atmosferdeki cıva düşünüldüğünde büyük kısmı insan temellidir. Kömür madenleri doğadaki civanın yaklaşık %60-70 ini oluşturur. Diğer kısımlar volkanik olaylar ve yer küre derinliğinden gelir.
Cıva zehirlenmeleri incelendiğinde tıp kayıtlarında en sık Balık kaynaklı olduğu görülmektedir.
Amalgam Dolguyu Söktürmeli miyim – Değiştirmeli miyim?
Sökülmesi için gereken nedenler olduğu takdirde Evet. Kullanım sırasında kırılmış, uyumsuz, estetik olarak uygun olmayan dolgular; bağlantısı gelişmiş ve estetik dolgular ile değiştirilir. Sağlam duran, kapanışa uygun fonksiyonel olan, estetik problem yaratmayan bir dolguyu zararlı endişesi ile söktürmemenizi tavsiye ediyorum.
Siyah Dolgu
Bu konuda yurt dışında yapılan araştırmalara bakmamız da bize yol gösterecektir. Unutulmamalıdır ki Bilim evrenseldir. Bilim olarak zararlı kabul edilen bir şeyin uygulanması düşünülemez.
- FDA (Amerikan Gıda ve İlaç İdaresi): Elimizdeki mevcut kanıtlara dayanarak amalgam dolguları yetişkinler ve 6 yaşından büyük çocuklar için güvenli kabul ediyoruz. Amalgam dolgu sahibi kişilerin vücudunda ölçülen cıva miktarları, sağlığa zararlı seviyelerin çok altındadır. Ağzında 15 tane amalgam dolgu bulunan kişilerde dahi ölçülen cıva miktarı zarar verici minimum seviyenin çok altında bulunmuştur. Amalgam dolgular ve sağlık problemleri arasında kanıtlanabilmiş bir ilişki yoktur. Alerjik bir sorun yoksa sağlam ve sağlıklı amalgam dolguların sökülmesini önermiyoruz.
- EPA (Çevre Koruma Teşkilatı): CDC gibi kuruluşların araştırmalarından hareketle anlaşılmıştır ki, amalgam dolgu taşıyan kişilerin risk altında olduğu yönünde veya bunların çıkartılmasının sağlığa faydalı olduğu konusunda çok az bilimsel veri mevcuttur.
- LSRO (Life Sciences Research Org): 1996-2003 yılları arasında gerçekleştirilen ve diş dolgularından kaynaklanan cıvanın insan sağlığına olası etkilerini araştıran çalışmalarda incelenmiş ve bu çalışmalarda kesin sonuçlar alınmadığı görülmüştür. Bu çalışmaların çoğu eksik ve özensiz tasarımlar içermektedir. Vücuttan cıvayı uzaklaştırmak için bazı kişilerce uygulanması önerilen şelasyon tedavisi ise beyin dokusundaki cıvayı uzaklaştıramamasının yanı sıra, ciddi yan etki potansiyeline sahiptir.-
- NCPC (National Capital Poison Center): Amerikan ulusal örgütlerinin yürürlükte olan tavsiye kararlarında diş hekimlerinin hastalarının amalgam dolgu uygulamalarına bir sınır getirilmemiştir, zira bu konudaki çalışmalar, ısrarla amalgam dolgularla ilişkilendirilebilecek bir cıva toksisitesi göstermeyi reddetmektedir. Alerjik durumlar dışında sağlam dolguların çıkartılmasını önermeyi gerektirecek bir veri yoktur.
- CDC (Centers for Disease Control and Prevention): Amalgam dolgulardan ortaya çıkan cıva miktarının günde 3 ila 17 mikrogram arasında olduğu tahmin edilmektedir. Amalgam dolgulardan kaynaklanan düşük oranda cıvaya maruz kalmanın sağlık için bir zararı bulunmamaktadır.
- ADA (American Dental Association): Cıvaya maruz kalma miktarlarını ve cıva kaynaklarını inceleyen çalışmalarda, amalgam dolgular kaynaklı cıvanın sağlığa bir etkisi bulunmamıştır.
Avrupa ülkelerinde de Türkiye’de olduğu gibi Amalgam dolgu yaptırılması ile ilgili bir yasak yoktur. Yine ülkemizdeki gibi gelişen estetik dolgular, hatta gerektiğinde uygulanabilecek altın dolgular arttığı ile arka plana alınmıştır. Norveç ve İsveç farklı bir şekilde amalgam dolguların uygulanması sonlandırmıştır. Buna neden olarak diğer alternatiflerin daha az riskli olduğu, çevre ve insan sağlığına olası zararları engellemek olduğu bildirilmiştir.
Amalgam Dolgu Sökümü Fiyatları Ne Kadar?
Amalgam Dolgu Nasıl Sökülür?
Amalgam değişimi sırasında temel prensip çıkan artıkların ağız içi ortamdan ve havadan hızlıca uzaklaştırılmasıdır. Hastanın artıkları yutması, soluması istenmeyen bir durumdur. Lastik örtü dediğimiz rubber dam ile ağız ortamından izole edilen diş üzerindeki amalgam kuvvetli aspiratör eşliğinde dişten uzaklaştırılır. Rubber dam kullanılmadığı takdirde söküm sonrası metal iyonu uzaklaştırıcı solüsyonlar kullanılabilir. Sonrasında temizlenen bölgeye istenilen tedavi uygulanır. Amalgam doldu söküm fiyatları da söküm sonrası yapılması planlanan işleme göre değişiklik gösterir.
Amalgam Dolgu Sökümü Fiyatları Ne Kadar?
Genellikle standart dolgu fiyatlarından biraz daha yüksektir. Söküldükten sonra uygulanacak işleme veya işlemlere göre fiyat değişir. Büyük ve derin dolgular amalgam söküldükten sonra ekstra kanal tedavisi ihtiyaç olabilmektedir. En doğru bilgiyi hekiminizden öğrenebilirsiniz. Dolgu fiyatları hakkında Türk Diş Hekimleri Birliği rehber tarifesi 2018’den yaklaşık bilgi sahibi olabilirsiniz.